plantacja kawy

Krótka historia kawy na świecie i w Europie

Kawa to bez wątpienia jeden z najpopularniejszych napojów świata. Niewiele osób wie jednak, skąd się ona wywodzi i w jaki sposób dotarła do Europy, a następnie także do Polski. Jak się okazuje, jej historia sięga czasów starożytnych, trudno mówić jednak o konkretnej dacie, zwłaszcza że wówczas kawa znana była pod nieco inną postacią, niż ta, którą spożywamy obecnie. Dawniej zbierano bowiem nieuprawiane owoce, które gotowano z dodatkiem soli oraz masła. Kawę z kakaowca zaczęto parzyć dopiero w XIV wieku i to początkowo wyłącznie w Arabii. Sposób jej przygotowywania i parzenia został rozpropagowany przez Beduinów, którzy specjalizowali się w prażeniu nasion kakaowca. Z czasem popularność kawy wzrosła zwłaszcza na Bliskim Wschodzie, gdzie rozpoczął się handel ziarnami kakaowca. Wiele osób nie było jednak do nich przekonanych, niektóre miasta wprowadzały nawet zakaz spożywania kawy. Z czasem jednak nieufność osłabła, a zakazy odnośnie do handlu i wywozu ziaren kakaowca zostały zniesione, dzięki czemu trafiły one do Europy.

Kawa w Europie także nie została od razu przyjęta pozytywnie. Z początku stała się obiektem krytyki środowisk religijnych. Zarzucano jej negatywny wpływ na zdrowie i nadmierne pobudzenie, co skutkowała zakazem picia kawy w licznych krajach. Mniej więcej w XVI wieku zostały one zniesione, a sama kawa przez pewien czas zyskała miano produktu luksusowego, dlatego też dostęp miały do niej jedynie elity.

W związku z tym, że import kawy był stosunkowo drogi, rozpoczęto uprawę kakaowca. Pierwsza uprawa pojawiła się w Holandii już w 1658 roku. W ślad za Holendrami szybko poszli Francuzi, a następnie Brazylijczycy. Mniej więcej w tym czasie zaczęły powstawać pierwsze, europejskie kawiarnie, do najsłynniejszej z nich zalicza się kawiarnię otworzoną w Oksfordzie jeszcze w 1650 roku. Plantacje założone w Brazylii znacznie przyczyniły się do rozpowszechnienia kawy w całej Europie. Dostęp do tego napoju zyskały osoby także z niższych warstw społecznych.

Jak kawa trafiła do Polski?

Kawa pojawiła się w Polsce stosunkowo późno, bo dopiero pod koniec XVII wieku, kiedy to spotkała się z dezaprobatą większości społeczeństwa. Mimo to znalazły się osoby, które doceniły jej walory smakowe, wśród nich wymienia się najczęściej Bohdana Chmielnickiego. W pewnym momencie została nawet uznana za lek na dolegliwości trawienne. Wszystko zmieniło się jednak w XVIII wieku, kiedy to kawa została znacznie rozpowszechniona, a w kraju zaczęły powstawać pierwsze kawiarnie. Szybko stały się one miejscem spotkań literatów i uczonych. W późniejszych czasach, do kawiarni chętnie zaglądali już niemal wszyscy. Szczególnie popularne było serwowanie mocnej kawy z dodatkiem tłustej śmietanki. Obecnie kawa serwowana jest w niemal każdym lokalu gastronomicznym, a jej gatunków i rodzajów nie sposób zliczyć. Nadal rytuał jej parzenia podlega ścisłym rygorom, chociaż w dobie współczesnych wynalazków, do parzenia kawy najczęściej używa się ekspresu ciśnieniowego, a najbardziej popularny rodzaj kawy na świecie stanowi espresso. To także espresso jest bazą do tworzenia większości napojów kawowych.